بررسی جامعه‌شناختی نقش دین در انقلابهای عربی 2011(مطالعات موردی؛ مصر، لیبی)-
نویسندگان
چکیده مقاله:
انقلابها در بسترهای متفاوت اجتماعی شکل می‌گیرند و عوامل متعددی در آن نقش دارند. دین به عنوان یک عامل اجتماعی در وقوع انقلابها نقش مهمی ایفا می‌کند، به گونه‌ای که ادبیات سیاسی مربوط به تئوری‌پردازی انقلابها را گسترش داده است.از نیمه دوم قرن بیست تاکنون جهان اسلام متشکل از کشورهای عربی، شاهد بروز جنبش‌ها و تمایلات اسلام‌گرایانه است که به صورت دومینویی اکثر کشورهای اسلامی را فرا گرفته است. یکی از موضوعات و مسائل چالشی مرتبط با انقلابهای عربی که مورد توجه محققین بوده است، نقش دین و جریان‌های دینی در این انقلابها می‌باشد. سوال اصلی این تحقیق این می‌باشد که نقش دین در روند شکل‌گیری انقلابهای 2011 عربی چگونه بوده است و در مقایسه با سایر جریان‌های غیردینی چه نقشی در تحولات جهان عرب داشته است؟ لذا در جستار حاضر، برای بررسی نقش دین در انقلابهای عربی (مطالعه موردی؛ مصر و لیبی) جایگاه آن در قالب یک دستگاه مفهومی متشکل از؛ ایدئولوژی، رهبری و سازمان‌دهی را مورد بررسی قرار می‌دهیم. بر اساس یافته های این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که به علت بستر خاص اجتماعی- فرهنگی جوامع عربی حضور دین و اسلامگراها با مشی دموکراتیک را نمی‌‌توان در وقوع انقلابهای عربی انکار کرد و می‌توان به جرات گفت که دین به عنوان یک عامل حداقل ثانوی در کنار سایر جریان‌های غیردینی نقش مهمی داشته است. در واقع این نشانه‌ها سیاست "ما‌بعد اسلام‌گرایی" را در‌خود دارند. سیاستی که در پی تلفیق آزادی با مذهب است و می‌کوشد یک دولت دموکراتیک را با جامعه‌ای مذهبی توامان کند و زمینه‌های افراطی‌گرایی را از بین ببرند؛ که این امر ریشه در تحولات و صبغه دموکراسی‌خواهی و تغییرات مدرن جوامع عربی دارد.
منابع مشابه
دین و انقلاب های عربی: مطالعه موردی انقلاب مصر
چکیده در طول نیم قرن گذشته و در سایه کمرنگ شدن تز «سکولارسازی» و تلاش برای جدایی دین و سیاست، نقش و جایگاه دین در حوزه عمومی مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. هدف نوشتار حاضر مطالعه حضور دین درون حوزه عمومی است و برای این کار تلاش می کند تا از طریق پرداختن به نشانه های حضور دین از حضور بسیج کنندگی و حضور نمادین گرفته تا حضور سیاسی و در نهایت حضور نهادی، تحولات سیاسی مصر در طول سه سال گ...
متن کاملآزمونپذیری نظریه چالمرز جانسون با انقلابهای جهان اسلام (مطالعه موردی ایران، مصر و لیبی)
هدف: آزمونپذیری نظریههای ارائه‌شده درباره علل شکل‌گیری انقلابها، از موضوعات مهم و درخور توجه در حوزه پژوهش‌های جامعه‌شناسی سیاسی است. یکی از نظریه‌هایی که درباره پدیده انقلاب، ارائه‌شده، نظریه تحول انقلابی چالمرز جانسون است و هدف این مقاله آزمونپذیری نظریه چالمرز جانسون با انقلابهای رخ‌داده در جهان اسلام است؛ بنابراین، پرسش این است که نظریه جانسون، تا چه اندازه با انقلاب‌ه...
متن کاملبررسی تطبیقی انقلابهای جهان اسلام بر اساس نظریه جیمز دیویس (مطالعه موردی: انقلاب تونس، مصر و لیبی)
نظریههای انقلاب در شرایطی ارائه شدهاند که اغلب جامعه آماری محدودی را داشتهاند. به همین دلیل در برخی موارد با در نظر گرفتن چند انقلاب نظریهای ارائه‌شده که ممکن است نظریه اشکالاتی در تبیین انقلابهای بعدی با مشکل مواجه باشد. به همین دلیل ارزیابی میزان آزمونپذیری نظریههای انقلاب و تطبیق این دسته از نظریهها با انقلابهای جدیدالوقوع امری مهم در تأیید یا رد نظریه است و در اصلاح مطالعات این ...
متن کاملحکومت دینی ایران و تأثیر آن بر نقش دین در امر حکومت مصر در دوره اخوان‌المسلمین
نقش دین، در ساخت سیاسی جدید مصر پس از سقوط حُسنی مبارک از مهمترین دغدغه‌های مطالعات کنونی تحولات خاورمیانه در سالهای اخیر محسوب شده است که با توجه به خروجی گفتمان اسلامگرا از صورتبندی نیروهای سیاسی درون جنبش مصر از اهمیت مضاعفی برخوردار میشود. این موضوع به‌نوبه خود، مناسبات این صورت‌مسئله را با الگوهای حکومتی اسلامگرا از جمله حکومت دینی ایران و امکان تأثیرگذاری این الگو بر ساخت سیاسی جدید ...
متن کاملنقش اتحادیه افریقا در حل‌وفصل بحران لیبی
با گذار از «سازمان وحدت افریقا» به «اتحادیه افریقا»، «مشکلات افریقا» باید «راه حل افریقایی» را طلب نماید. بحران لیبی آزمون جدی این استراتژی در عمل بود زیرا نه تنها یکی از رژیم‌های فاسد و دیر پای این قاره را هدف قرار می‌داد بلکه به مثابه بحرانی تلقی می‌گردید که صلح و امنیت را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی به مخاطره انداخته بود.ازاینرو در پژوهش حاضر با متدولوژی سیاسی-حقوقی، نقش اتحادیه افریقا را ب...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 7 شماره 14
صفحات 235- 268
تاریخ انتشار 2019-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023